Czym jest pojazd uprzywilejowany oraz jakie są jego prawa?
Jak mówią przepisy ruchu drogowego pojazdami uprzywilejowanymi są pojazdy, używane w formacjach ratownictwa zdrowia, życia oraz mienia ludzkiego. Do grupy pojazdów uprzywilejowanych zaliczamy też pojazdy, których używają organy bezpieczeństwa i publicznego porządku. To oznacza, że pojazdami uprzywilejowanymi są dla przykładu karetki , samochowy policji, straży miejskiej czy straży pożarnej. Każdy pojazd uprzywilejowany podczas akcji ma obowiązek zasygnalizować swoją obecność na jezdni, tak aby inni uczestnicy ruchu mieli szansę na nie właściwie reagować.
Pojazdy uprzywilejowane mają prawa, ale te mogą użyć w konkretnych okolicznościach. W normalnych zdarzeniach drogowych są zobowiązane do stosowania się do zasad i przepisów, podobnie jak inni kierowcy. Tylko , kiedy pojazd uprzywilejowany ma za zadanie przywrócić bezpieczeństwo albo bierze udział w akcji ratowania życia, zdrowia, mienia ludzkiego lub jest częścią przejeżdżającej kolumny pojazdów uprzywilejowanych ma prawo stosować się swoich praw. Owym prawem jest możliwość nieprzestrzegania zasad ruchu oraz poziomych i pionowych znaków drogowych. Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych mogą kierować się pod prąd i stawać w miejscach zabronionych.
Wymogiem jest ogłoszenie obecności sygnałem dźwiękowym oraz świetlnym, przy zapalonych światłach mijania czy światłach drogowych. Dźwięk nie jest konieczny podczas postoju pojazdu, jednak bez względu na sytuację niezbędne jest utrzymanie niezwykłej ostrożności. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego musi w zupełności stosować się sygnałów osoby upoważnionej do kierownictwa ruchu drogowego bez względu na sytuację.
Jak zachować się w pobliżu pojazdów uprzywilejowanych?
Każdy uczestnik ruchu drogowego: kierowcy, motocykliści lub piesi muszą przestrzegać wyjątkowego zachowania podczas przejazdu pojazdu uprzywilejowanego. Każda z tych osób w obecności pojazdu uprzywilejowanego ma za zadanie zejść z drogi, torując łatwą oraz bezpieczną drogę . W tej okoliczności dopuszczalny jest zjazd na pobocze lub pas zieleni czy postój na przystanlu autobusowym lub zatoce. Z reguły kierowcy zbliżają się do najbliższej krawędzi jezdni. Zdarza się, że nie należy się zatrzymywać, aby nie ograniczać ani nie powodować gwałtownego zatrzymania pojazdu uprzywilejowanego. Tak samo kierowcy, motocykliści oraz pojazdy uprzywilejowane muszą niezwykle ostrożnie poruszać się na skrzyżowaniu, zwłaszcza że pojazd uprzywilejowany ma prawo się na nim znaleźć mimo czerwonego światła. Warto dodać, że piesi też mają obowiązek ustąpić pierwszeństwa dla karetki, radiowozu albo wozu strażackiego. Kategorycznie niedopuszczalne jest wchodzenie na jezdnię, także mając zielone światło. Osoby, jakie już wstąpiły na pasy, muszą prędko z nich zejść. Powinno się nie zapominać o tych zasadach, dlatego że nieprzestrzeganie ich grozi mandatem.
Czy wolno wyprzedzać pojazd uprzywilejowany?
Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego wywołuje wiele niepewności wśród kierowców. O wyprzedzaniu karetki pogotowia ratunkowego, wozu strażackiego, radiowozu albo innego pojazdu uprzywilejowanego nie myślimy, gdy uczestniczą w akcji ratowniczej albo związanej z zachowaniem bezpieczeństwa. Wtedy zadaniem wszystkich uczestników ruchu drogowego jest ustąpienie pierwszeństwa. Co robić, gdy pojazd uprzywilejowany znajdzie się w ruchu drogowym, jednak nie będzie sygnalizował swojego pośpiechu?
W terenie mieszkalnym niezależnie od położenia kierowcy mają zakaz wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego. Bez znaczenia, czy pojazd wykorzystuje sygnały świetlne i dźwiękowe czy też nie, wyprzedzenie pojazdu uprzywilejowanego w terenie mieszkalnym grozi mandatem i punktami karnymi. Tylko i wyłącznie poza terenem mieszkalnym można wyprzedzić pojazdy uprzywilejowane, kiedy nie biorą udziału w żadnej akcji. Podczas manewru wymijania należy utrzymać niezwykłą ostrożność. Warto mieć na uwadze, że pojazd uprzywilejowany może być potrzebny w każdej chwili, a gdy tak się stanie i tak należy mu się pierwszeństwo. W pobliżu pojazdu uprzywilejowanego za każdym razem trzeba troszczyć się o wspólną bezpieczną jazdę.
Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym, czyja odpowiedzialność?
Chociaż każdy pojazd uprzywilejowany posiada swoje prawa, a uczestnicy ruchu drogowego muszą ustępować pierwszeństwa, zawsze może zdarzyć się kolizja z pojazdem uprzywilejowanym. Zderzenie z pojazdem uprzywilejowanym nie oznacza, że to inny kierowca od razu ponosi winę za spowodowanie wypadku. Taką sytuację zawsze osądza się osobno, aby przesądzić, jaka ze stron nie zachowała właściwiej ostrożności oraz wywołała kolizję. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego też może być uznany za sprawcę oraz pociągnięty do odpowiedzialności, jeżeli nie dostosował się do zasad. Oceniane są takie warunki, jak właściwa sygnalizacja świetlna i dźwiękowa pojazdu uprzywilejowanego, możliwość drugiego kierowcy do zauważenia pojazdu uprzywilejowanego oraz poprawnej reakcji. Znaczenie ma też ogólny rozwój sytuacji , a nawet warunki pogodowe.